Kulak kiri (kulak mumu) nedir?
Kulak kiri dış kulak kanalı cildimizin salgıladığı bir çeşit sıvıdır. İçerisindeki enzimler, yapışkan yapısı ve asidik pH’ı (4-5 arası) sayesinde mikroorganizmalara karşı bir bariyer oluşturur. Ayrıca kendine has kokusu sayesinde de uyku ya da istirahat sırasında küçük böceklerin kulağımıza girmesine engel olmaktadır. Kulak mumu halk arasında sanılanın aksine bir kir değil koruyucu bir salgıdır. Bu nedenle kulak mumu tıbbi bir gerekçe yoksa temizlenmemelidir.
Kulak bakımı nasıl yapılır? Kulağımızı temizlemeli miyiz?
Öncelikle kulak kendi kendisini temizleyen bir kanal fonksiyonuna sahiptir. Bu temizleme işlevinde en önemli mekanizma çene hareketlerinin kulak kanalına yansıyarak kanalda pasif bir hareket oluşturmasıdır. Dolayısıyla kulağı rutin olarak temizlemek gerekmez. Kulağımızı her duştan sonra hafif nemli iken bir peçete ya da pamuk yardımıyla parmağımızın etrafına dolayarak kanalın ağzına kadar ilerleterek 180 derece çevirmek suretiyle peçete ya da pamuğun kuruya döndüğünü görene kadar kurulamak yeterlidir. Genellikle bu şekilde bir kulağı peş peşe iki defa kurulamak yeterli olmaktadır.
Kulağımız kaşınınca ne yapmalıyız?
Kulak kaşıntısı kulağa bağlı gelişen birçok hastalığın habercisi olabileceği gibi yansıyan kaşıntılar da olabilir. Örneğin alerjisi olan hastalarda genizden ve boğazdan kulağa yansıyan kaşıntılar olabilmektedir. Ayrıca kulak kanalı egzaması, dış kulak kanalı enfeksiyonu, kulak mantarı, kulak kiri, kulak kılları kaşıntıya neden olan başlıca kulak problemleridir. Kulağımız kaşındığında kesinlikle içeriye bir şey sokmamak ve kurcalamamak gerekir. Kulağımızı dışarıdan ovalamamız yeterlidir. Eğer ısrarcı bir kulak kaşıntısı var ise kulak burun boğaz uzmanına başvurmalısınız.
Kulak temizleme pamukları kullanmak doğru mudur?
Kulak kanalının içerisine pamuklu q tip’ler (kulak temizleme çubukları) de dahil hiçbir şey sokulmamalıdır. Pamuk peçete ya da q tip’leri sadece kulak kanalının girşini kurulamak için kullanmak gerekir. Kulak kanalı içerisinde bir şey sokulmasının bazı ciddi sonuçları olabilmektedir. Bunlar; dış kulak yolu cildinin yaralanması, kanaması, dış kulak yolu enfeksiyonu, kulakta kir birikmesi, kulak zarı hasarı, işitme kaybı ve baş dönmeleri şeklinde sıralanabilir. Bu yaralanmaların sıklığı hiç de az değildir.
Kulağa su kaçması ne demek? Kulağa su kaçar mı?
Denizde kulağa rahatlıkla su girebilir, fakat rahatlıkla da çıkar. Duşta kulağa su girmesi ise kulak kepçesinin kıvrımlı yapısı nedeniyle pek beklenen bir durum değildir. Kaçsa bile o da rahatlıkla çıkar. Eğer kulak kanalından içeri su girdiyse ve çıkmıyorsa kulağınızda bir problem var demektir. Genellikle en sık gördüğümüz durum da kulak kanalı içerisinde birikmiş olan kulak mumunun şişerek suyu hapsetmesidir. Bu durum hastaya huzursuzluk verir ve ister istemez elini defalarca kulağına götürmek ya da kulağını kurcalamak ister ve yukarıda bahsedilen riskli durumlar oluşur.
Neden bazı insanlarda kulak kiri(mumu) sık oluşur?
Kulak kirinin (kulak mumu) sık olmasının birkaç nedeni vardır. Bunlar kulak kanalına çok sık bir şey sokarak kurcalamak ve kulak mumunu iterek sıkıştırmak en çok karşılaştığımız nedendir. Diğer nedenler kulak mumu salgısının kıvamının çok yoğun olması, kulak kanlının tümsekli olması, kulak cildinin kuru ve egzamalı olması, kulak kanalının dar olması olarak sayılabilir.
Kulak bir kez temizlenince sürekli temizlemek mi gerekir?
Bu soru aslında tam olarak tavuk mu yumurtadan çıkar, yoksa yumurta mı tavuktan çıkar sorularına paralel bir sorudur. Aslında ikisi doğrudur. Kulak kanalınızın kendini temizleme mekanizması bozulursa kulağınızı bir kez temizletmeniz gerekecektir. Mekanizma bozulduğu için de sürekli temizletmeniz gerekecektir. Kulak kanalınızın kıvrımları tümsekli ve kulak kanalınız dar ise yine kulağınızı sürekli temizletmeniz gerekecektir. Yani aslında kulağınızda bir problem olduğu için kulağınız sürekli temizlenmektedir. Kulak kanalınızda ve mum salgınızda hiç bir problem yoksa bir kez temizlenmesinin uzun dönemde hiçbir sakıncası yoktur.
Kulak temizleme işlemi nasıl yapılıyor?
Kulak temizleme işlemi kulak burun boğaz uzman doktorları tarafından uygulanan bir işlemdir. Kuvvetli ışıklarla kulak kanalı aydınlatılarak büyüteç ya da mikroskoplarla yapılmaktadır. Çok sert ve kıvamlı bir kulak mumu varlığında kulak küretleriyle kulak mumu temizlenebileceği gibi mikro aspiratörler denen çok küçük çaplı vakum cihazlarıyla da kulak kanalı temizlenmektedir. Mikro aspiratörler çalışırken vakum nedeniyle biraz gürültü çıkarmakta ve bunun hastaya kısmen huzursuzluk vereceği hastaya anlatılır. Mikro aspiratör kullanmanın diğer bir yan etkisi de kısa süreli baş dönmelerine sebep olabilmesidir.
Kaynaklar
1- Guest JF, Greener MJ, Robinson AC, Smith AF. Impacted cerumen: composition, production, epidemiology, and management. QJM. 2004;97:477-488.
2- Roland PS, Eaton DA, Gross RD, et al. Randomized, placebo-controlled evaluation of Cerumenex and Murine earwax removal products. Arch Otolaryngol Head Neck Surg. 2004;130:1175-1177.
3- Frisbie JH, Zahn EH. Earwax and level of paralysis. Spinal Cord. 2003;41:247-248.
4- Nussinovitch M, Rimon A, Volovitz B, et al. Cotton-tip applicators as a leading cause of otitis externa. Int J Pediatr Otorhinolaryngol. 2004;68:433-435.
5- Pulec JL, Deguine C. Traumatic perforation: Q-tip injury. Ear Nose Throat J. 2003;82:484.